Arteterapia w potocznym języku bywa nazywana terapią przez sztukę. To jedna z form psychoterapii, którą wykorzystywać można niezależnie od wieku i poziomu rozwoju. To doskonała metoda oddziaływania na dzieci młodzież, ale również i na starsze osoby, które także mogą z niej czerpać cały szereg korzyści. Arteterapia leczy zarówno ciało, jak i ducha, jest więc z powodzeniem stosowana zarówno w psychoterapii, jak i we wspomaganiu rozwoju fizycznego.
Geneza nazwy „arteterapia”
W arteterapii głównym źródłem oddziaływania jest różnego rodzaju sztuka. Przywraca ona równowagę emocjonalną i prowadzi do relaksacji. Wbrew pozorom, nie jest to jednak metoda stosunkowo nowa. Stosowana ona była już bowiem w XIX stuleciu. Pionierami powstania i rozwoju arteterapii stali się A.A. Tardieu oraz M. Simon, którzy zaczęli wykorzystywać terapię przez sztukę w leczeniu psychiatrycznym. Za twórcę terminu uznawany jest jednak Adrian Hill – brytyjski nauczyciel sztuki i artysta, który zastosował określenie „art theraphy” jako pierwszy. Miało to miejsce w 1942 r., ale termin ten na stałe wszedł do psychoterapii i używany jest do dnia dzisiejszego.
Wg Amerykańskiego Stowarzyszenia Arteterapeutów arteterapia to profesjonalna forma pomocy, w której wykorzystywana jest twórczość artystyczna i która prowadzi do poprawy psychicznego oraz fizycznego zdrowia pacjentów.
Kto może skorzystać z arteterapia?
Terapia przez sztukę może być wykorzystywana niezależnie od wieku pacjentów. Sprawdza się ona znakomicie u tych, którzy nie potrafią zwerbalizować poprawnie swoich emocji i myśli. Wspomaga również leczenie zaburzeń, takich jak nerwica czy zaburzenia lękowe, pomaga wyjść z traumy i uzależnień. Szczególną rolę arteterapii przypisuje się w leczeniu osób z niepełnosprawnością intelektualną. Skupienie się na ekspresji artystycznej odciąga ich uwagę od problemów i ciężkich chorób, co również ma znaczenie terapeutyczne. Całość oddziaływań dostosowywana jest więc do indywidualnych potrzeb, predyspozycji i możliwości pacjenta tak, by osiągnął on najlepsze rezultaty.
Jak działa arteterapia?
W trakcie arteterapii pacjent ma możliwość dotarcia do głęboko ukrytych uczuć i emocji. Jest to możliwe dzięki funkcji korekcyjnej. Poza nią arteterapia pełni również funkcję relaksacyjną oraz rekreacyjną. Wszystko to z kolei odbywa się na dwóch płaszczyznach – świadomej i nieświadomej. Pacjent odnajduje źródła swoich problemów, co pozwala poradzić sobie np. z przebytą traumą. Świadomie natomiast buduje poczucie własnej wartości i samoakceptację dzięki stopniowemu nabywaniu różnorodnych umiejętności.
Formy arteterapii
Terapia przez sztukę może przybierać różne formy. Jedną z nich jest muzykoterapia, polegająca nie tylko na słuchaniu muzyki, ale również na śpiewaniu czy nauce gry na instrumencie. Ciekawą formą jest również choreoterapia, w której to proces terapeutyczny opiera się na ruchu i tańcu. Fantastyczne efekty przynosi terapia przez sztuki plastyczne. Możliwości są tutaj naprawdę spore. Można kolorować, haftować, a nawet rzeźbić. W dziele artystycznym odbija się podejście pacjenta do otaczającego go świata, co z kolei pomaga psychoterapeutom dobrać odpowiednią formę pomocy i wsparcia.